AZS – atopowe zapalenie skóry

AZS – atopowe zapalenie skóry.

W okresie pierwszych dni życia dziecka skóra ulega gwałtownemu wysuszeniu w związku z niewielką aktywnością gruczołów łojowych i potowych. Dlatego należy pamiętać o dodatkowym jej natłuszczaniu. Pielęgnacja skóry noworodka, a później niemowlęcia wymaga nieustannej dbałości i postępowania ochronnego. Skóra stanowi naturalną barierę immunologiczną. Jest ochroną przed szkodliwymi bakteriami i alergenami. Wszystkie funkcje, jakie spełnia skóra, rozwijają się do końca 3 roku życia. Dziecięca skóra jest cieńsza niż u dorosłych, a naturalna powłoka wodno-tłuszczowa nie taka skuteczna.

Pierwsza kąpiel

Należy pamiętać, że woda w której jest kąpane dziecko, bywa różnej jakości i najczęściej wysusza skórę, nawet dojrzałą. Preparaty stosowane do pielęgnacji skutecznie natłuszczają oraz wzmacniają mechanizmy ochronne skóry, regenerują płaszcz lipidowy oraz pobudzając produkcję niezbędnych dla skóry ceremidów. Najlepiej wykonywać ją wieczorem, powinien to być przyjemny rytuał ułatwiający dziecku zaśnięcie. Do codziennej pielęgnacji powinien być stosowany płyn do kąpieli.

Temperatura kapieli nie powinna przekraczać 36 stopni (zbliżona do temperatury fizjologicznej organizmu). Zbyt gorąca kąpiel powoduje wypłukiwanie ceremidów i lipidów z płaszcza ochronnego skóry, także u zdrowych osób. Dlatego jest całkowicie przeciwwskazana w przypadku skóry suchej i wrażliwej. Kąpiel powinna trwać około 5-10 minut.

Wkładając dziecko do wanienki, należy trzymać je pewnie jedna ręką podkładając pod plecy noworodka, drugą można wykonywać pozostałe czynności.

Nie należy używać zwykłych mydeł oraz pieniących się płynów do kąpieli, gdyż obniżają one skuteczność preparatów emolientowych i powodują wypłukiwanie lipidów z warstwy rogowej skóry.

Okolice fałdów skórnych w pachwinach, łokciach i kolanach można przemywać miękką myjką. Należy pamiętać o umyciu dziecku rączek i uważać, aby nie wprowadzić preparatów do oczu dziecka.

Po delikatnych zmoczeniu główkę należy umyć szamponem. Polewanie należy zacząć od główki, pamiętając, aby spłukiwany szampon nie dostał się do oczu. W następnej kolejności szyja, tułów i kończyny górne, a potem dolne.

Przemywanie oczu solą fizjologiczną lub przegotowaną wodą od zewnętrznego kącika ku wewnętrznemu, czyli od skroni do nosa.

Uszu i nosa nie trzeba czyścić, chyba że w nosku widać zalegającą wydzielinę. Należy ją wydobyć za pomocą w palcach watki lub wacika.

Należy ostrożnie wyjąć malucha z wanienki i owinąć w ręcznik. Położyć dziecko na blacie i wytrzeć do sucha, pamiętając, aby ręcznik delikatnie przykładać do ciałka, a nie pocierać nim, gdyż powoduje to wytarcie ochronnej powłoki tłuszczowej skóry! Jeśli w czasie kąpieli przez nieuwagę zostanie zamoczony pępek dziecka, trzeba go tylko starannie osuszyć. To samo dotyczy zamoczenia uszu, które również wymagają dokładnego i delikatnego osuszenia.
W ciągu 3-5 minut po kąpieli należy posmarować malucha preparatem nawilżającym.

Leczenie atopowej skóry

CO TO JEST ATOPOWE ZAPALENIA SKÓRY (AZS)?

Atopowe zapalenie skóry to przewlekłe, powracające, zapalne schorzenie skóry, uwarunkowane genetycznie. Przebieg choroby jest bardzo charakterystyczny – okresy zaostrzeń przeplatają się z okresami “wyciszenia objawów” (remisji). W ostatnich latach liczba zachorowań na atopowe zapalenie skóry oraz innych, alergicznych schorzeń z kręgu atopii (takich jak katar sienny, alergiczne zapalenie spojówek, astma oskrzelowa) gwałtownie wzrasta, co może mieć związek z zanieczyszczeniem środowiska oraz zwiększoną wrażliwością na alergeny. Obecnie uważa się, że jest to jedna z najczęstszych chorób wieku dziecięcego (początek schorzenia w około 80% dotyczy dzieci do 5 roku życia). Atopowe zapalenie skóry może ustąpić samoistnie (zwłaszcza jeśli jego przebieg jest łagodny), jednak większość chorych przez cały życie wykazuje skłonność do nadmiernej suchości i wrażliwości skóry.

Jakie czynniki prowokują zaostrzenia choroby?

  • Klimat (wysoka temperatura otoczenia nasila wydzielanie potu, który drażni skórę),
  • Zanieczyszczenie środowiska (związki chemiczne osłabiają odporność i ułatwiają przenikanie alergenów do organizmu człowieka),
  • Alergeny pokarmowe (produkty mleczne, jaja, mięso ryb, orzechy, czekolada, cytrusy),
  • Alergeny powietrznopochodne (roztocza kurzu domowego, pyłki roślin, sierść zwierząt, alergeny pochodzenia bakteryjnego i grzybicznego),
  • Czynniki psychiczne (stres nasila świąd skóry),

Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry u Twojego dziecka?

Główne objawy to:

  • suchość skóry
  • zmiany skórne (wypryskowe, z obecnością grudek na podłożu rumieniowym, nadżerek, często sączące),
  • uporczywy, napadowy świąt skóry (który może być przyczyną wzmożonej pobudliwości pacjentów oraz zaburzenia snu i łaknienia),

Umiejscowienie zmian:
W różnych okresach wiekowych zmiany chorobowe mają odmienną lokalizację. W przebiegu AZS wyróżnia się 3 fazy:

I. Okres niemowlęcy – do 2 roku życia
Zmiany skórne dotyczą głównie twarzy (tzw. polakierowane policzki) owłosionej skóry głowy, rzadziej tułowia i pośladków.

II. Okres dzieciństwa (2-12 rok życia)
Zmiany chorobowe lokalizują się w obrębie zgięć łokciowych, kolanowych, nadgarstków, czasem dotyczą twarzy i szyi.

III. Okres młodzieńczy i wieku dorosłego.
Zajęte mogą być wszystkie okolice ciała, ale z reguły zmiany chorobowe obejmują zgięcia łokciowe i podkolanowe, okolice nadgarstków i twarz.

Co zrobić jeśli Twoje dziecko choruje na AZS?

Leczenie AZS jest uzależnione od nasilenia objawów choroby i jest ustalane przez lekarza indywidualnie dla każdego pacjenta. Niejednokrotnie jest to proces złożony i trudny, wymagający zawsze współpracy pacjenta i jego rodziny. Zarówno w okresie zaostrzania jak i remisji choroby właściwa pielęgnacja skóry stanowi podstawę postępowania terepeutycznego. Zastosowanie produktów nawilżających i natłuszczających (tzw. emolientów) pozwala na odtworzenie płaszcza lipidowego skóry, tym samym zmniejsza utratę wody przez warstwę rogową. Efektem jest zwiększeniem jej elastyczności i zmniejszenie odczucia swędzenia przez pacjenta. Ponadto, z reguły leczenie obejmuje ograniczanie stanu zapalnego skóry, łagodzenie podrażnień oraz w miarę możliwości eliminację alergenów i niekorzystnych czynników środowiskowych z otoczenia chorego.

Jakie inne metody leczenia są wykorzystywane w AZS?

  • Miejscowo stosowane preparaty działające przeciwzapalnie (sterydy, pochodne makrolidowe),
  • Leki przeciwhistaminowe (zmniejszają swędzenie),
  • Leki uspokajające (zapewniają spokojny sen),
  • Antybiotyki, leki przeciwwirusowe, czy też przeciwgrzybiczne (zalecane w razie nadkażeń skóry),
  • Terapia światłem (naświetlanie lampami emitującymi promieniowanie ultrafioletowe),
  • Inne metody leczenia ogólnego, które mogą być stosowane w ciężkich przypadkach, tylko w wyspecjalizowanych ośrodkach dermatologicznych,
  • Psychoterapia.

Wszystkie leki powinny być stosowane ściśle według zaleceń lekarza!!!

DLACZEGO WŁAŚCIWA PIELĘGNACJA SKÓRY TWOJEGO DZIECKA JEST TAK WAŻNA?

Głównym objawem AZS jest suchość i swędzenie skóry, Zdrowa skóra wytwarza płaszcz ochronny, w skład którego wchodzą lipidy, woda oraz naturalny czynnik nawilżający (NMF). Dzięki niemu skóra nie traci wilgoci, jest miękka i elastyczna. Pacjenci z AZS są pozbawieni tej ochronnej warstwy, dlatego ich skóra jest sucha, szorstka, a jej powierzchnia często pęka i złuszcza się, co może sprzyjać dołączaniu się wtórnych infekcji bakteryjnych.
Podstawą właściwej pielęgnacji skóry atopowej jest stałe stosowanie środków nawilżających i natłuszczających, i to niezależnie od fazy rozwoju choroby, oraz unikanie czynników nasilających objawy. Preparaty pielęgnacyjne występują w różnych postaciach: kremów, maści, płynów lub olejków do kąpieli. Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez zastosowanie kompleksowej terapii – połączenie kąpieli natłuszczającej z zastosowaniem kremów odbudowujących płaszcz lipidowy.

Jak pielęgnować skórę Twojego dziecka jeśli choruje na AZS?

Regularne kąpiele z dodatkiem odpowiednich emolientów odgrywają ogromną rolę w leczeniu skóry atopowej. Pozwalają na nawodnienie warstwy rogowej, usunięcie z jej powierzchni alergenów oraz substancji drażniących, oczyszczenie, zwiększenie wchłaniania leków stosowanych zewnętrznie a także, co jest niezmiernie ważne, mają działanie relaksujące. Ogromną wagę przywiązuje się do stosowania emolientów, jako dodatków do kąpieli leczniczej. Dzięki tym substancjom uzyskujemy natłuszczenie skóry, odbudowę jej bariery ochronnej oraz zmniejszamy możliwość utraty przez nią wody po zakończeniu kąpieli. Najodpowiedniejsze dla skóry atopowej są preparaty zawierające naturalne oleje.
Dzięki zawartości naturalnych substancji, preparaty pomagają skórze w fizjologiczny i naturalny sposób odbudować barierę ochronną, przywrócić równowagę wodną i ograniczyć utratę wilgoci. Produkty do kąpieli, w odróżnieniu od substancji mineralnych pozostających na powierzchni wody, ulegają całkowitemu rozproszeniu w kąpieli wodnej.

Jak możesz ustrzec swoje dziecko przed ASZ?

Dieta
Niektóre pokarmy mogą zaostrzyć objawy choroby (najczęściej są to: mleko krowie, jaja kurze, orzechy, owoce cytrusowe, ryby, czekolada, ostre przyprawy). Reakcje nadwrażliwości na żywność są indywidualne i dlatego czasem trudno ustalić, które produkty powodują alergię. Dietę ustala się indywidualnie dla każdego pacjenta, obserwując jego reakcję na poszczególne pokarmy. Jeśli Twoje dziecko cierpi na AZS staraj się jak najdłużej karmić piersią (minimum 3-6 miesięcy). Jeśli jesteś karmiącą mamą wyeliminuj ze swojej diety produkty potencjalnie alergizujące.

Odzież
Unikaj przegrzewania ciała i dostosuj ubiór dziecka do temperatury otoczenia. Ubieraj dziecko tylko w swobodne, przewiewne, bawełniane ubrania. Unikaj wełny, tkanin syntetycznych o nierównej i szorstkiej fakturze oraz futer.

Biżuteria i kosmetyki
Przedmioty zawierające niektóre metale np.: nikiel, kobalt, chrom często alergizują chorych na AZS powodują podrażnienia skóry w miejscu zetknięcia ze skórą. Uważaj stosując perfumowane produkty kosmetyczne, ponieważ często dodatkowo drażnią skórę.

Pomieszczenia
Unikaj przegrzewania pomieszczeń, wietrz je codziennie. Zbyt wysoka temperatura sprzyja dodatkowemu wysuszania skóry (optymalna temperatura to ok.20 stopni). Usuń z otoczenia dziecka przedmioty będące źródłem alergenów np.: roztocza kurzu domowego, grzybów pleśniowych, pierza i wełny. Unikaj palenia w obecności chorych.

Sport
Unikaj wysiłku fizycznego, który prowadzi do nadmiernego przegrzania i intensywnego pocenia się (pot może drażnić skórę). Osoby z AZS muszą zwracać uwagę na podejmowanie aktywności i dostosować je do reakcji własnego organizmu.

Wpływ klimatu i opalania
W większości przypadków leczenie klimatyczne w rejonach nadmorskich lub wysokogórskich przynosi znaczącą poprawę. Słońce z reguły oddziałuje korzystnie na skórę z AZS. Należy jednak unikać intensywnego opalania i chronić skórę przed oparzeniem, stosując kremy ochronne zawierające filtry przeciwsłoneczne.

Wpływ stresu i higieny życia
Czynniki stresowe, nieregulowany i niehigieniczny tryb życia niejednokrotnie może prowadzić do zaostrzenia objawów choroby. Pacjent z AZS powinien rygorystycznie przestrzegać stałego rytmu posiłków, snu, pracy, zabawy i wypoczynku.

Rola dodatkowych zakażeń skóry
Skóra chorych na AZS jest dużo bardziej podatna na zakażenia np.: grzybiczne, bakteryjne i wirusowe. Zazwyczaj wywołują je bakterie gronkowca złocistego oraz grzyby drożdżopodobne. Regularne stosowanie produktów natłuszczających i nawilżających w znacznym stopniu minimalizuje powstawanie takich zakażeń.